Inna codzienność. Funkcjonowanie Wenecji jako miasta bez samochodów

Hubert Trammer¹

¹Katedra Architektury Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska

&copy, 2016 Budownictwo i Architektura. Publikacja na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 (CC BY-NC-SA 4.0)

Cytowanie: Budownictwo i Architektura, vol. 16(4) (2017) 127-139, ISSN 1899-0665, DOI: 10.24358/Bud-Arch_17_164_08

Streszczenie:

W kształtowaniu przestrzeni zazwyczaj przyjmowane są standardy wynikające z przyjętych powszechnie rozwiązań mających zaspokajać ludzkie potrzeby. Niestety często środki okazują się ważniejsze niż cele. Dążąc do zapewnienia mobilności i jednocześnie ochrony przed uciążliwościami transportu ogromne przestrzenie przeznacza się na wyalienowane z otoczenia trasy komunikacyjne i przestrzenie izolujące. Są jednak inne rozwiązania. Spektakularnym przykładem jest Wenecja – miasto, którego spora część jest niedostępna dla samochodów. Zatem pozbawiona jest związanych z ich obecnością uciążliwości, ale także możliwości wykorzystania ich w wielu różnych celach. W Wenecji w rolach w większości świata zarezerwowanych dla samochodów występują różnego rodzaju łodzie i statki. Warto zwrócić uwagę na szereg codziennych sytuacji z funkcjonowania części Wenecji pozbawionej samochodów. Zastępuje je nie tylko transport wodny, ale także pieszy. Znaczenie dla codzienności Wenecji ma także kameralna skala pieszych placów i uliczek. Wenecja boryka się z problemem utraty mieszkańców wypieranych przez turystów, oraz wypierania funkcji służących mieszkańcom przez przeznaczone dla turystów. Jednakże te problemy nie powinny dyskredytować organizacji przestrzeni w mieście. Są one bowiem skutkiem ubocznym sukcesu turystycznego wynikającego z wyjątkowej jakości miejsca. Przykłady rozwiązań opartych na odrzuceniu podporządkowania przestrzeni samochodom można znaleźć także w wielu innych miejscowościach, na terenie których odrzucenie dominacji samochodu nie przybrało takiej skali jak w Wenecji. Przykłady można znaleźć także w Polsce. Inne relacje przestrzenne powodują inne relacje między różnymi użytkownikami, a także inne relacje między przebywaniem w mieście, a przemieszczaniem się przez nie.

Słowa kluczowe:

Wenecja, funkcjonowanie miasta, ruch pieszy, transport w mieście, transport wodny, przestrzeń miasta, przebywanie w mieście

Different everyday. Functioning of Venice as a city without cars

Abstract:

Shaping of the space generally follows the standards which are created in search for fulfilling the human needs. Unfortunately the means often became more important than the goals. In order to provide mobility and at the same time protection from the oppressiveness of transportation the huge space is lost for the transportation roads which are alienated from their surrounding and for the buffer spaces. There are different solutions. The spectacular example of their use is Venice – the city big part of which is inaccesibble for cars. It means it is free from oppressiveness connected with the presence of cars, but also it does not use the possibilities given by using cars for different needs. The function reserved in majority of the world for cars in Venice is provided by different kinds of boats. It is worth to pay attention on different everyday situations from the part of Venice which is free of cars. They are substituted not only by water transit but also by the pedestrian transit. The small scale of the streets and squares of Venice also has an important meaning for the everyday of the city. Venice faces a serious problem of the loss of its inhabitants which are pushed out of the city by the tourists. Also the functions which serve the inhabitants are pushed out by the functions for tourists. However the problems of the city should not discredit the management of the traffic in the city. The problems are the site effect of success of Venice as a tourist destination which follows the unique quality of the place. The examples of the solutions which base on the rejection of the domination of the car in the space of the city one can find also in other places, where the rejection of the hegemony of the cars does not have such a total scale as in Venice. Such examples can be found also in Poland. Different space relations cause different relations between different users, as well as different relations between spending time in the city and passing it through.

Keywords:

Venice, functioning of the city, pedestrian traffic, transport in the city, water transport, space of the city, spending time in the city

Literatura / References:

1. Jacobs J. Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, Fundacja Centrum Architektury, Warszawa, 2014.
2. Gehl J. Życie między budynkami. Użytkowanie przestrzeni publicznych, Wydawnictwo RAM, Kraków, 2009.
3. Gehl J. Miasta dla ludzi, Wydawnictwo RAM, Kraków, 2014.
4. Kusch C.F., Gelhaar A. Architectural Guide. Venice. Buildings and Projects After 1950, DOM publishers, Berlin, 2014.
5. https://cs.wikipedia.org/wiki/Tronchetto – dostęp dnia 15 września 2016 roku
6. AFP, Venetians hold rally to fight city’s exodus, http://www.thelocal.it/20161113/venetians-rally-to-fight-citys-exodus – dostęp dnia 3 grudnia 2016 roku
7. Miraglia A., Callegaro N., Niero L., Galasso M. Annuario del Turismo 2014, Comune di Venezia CPM Editoria per le comunicazione, Wenecja, 2015.
8. Ostrowski W. Wprowadzenie do historii budowy miast. Ludzie i środowisko, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 1996.
9. Kubecka M., Zimny B. Kierowca syty i pieszy cały, Magazyn Miasta 14 (2016) 133.