Zabytkowa architektura drewniana jako element zachowania walorów historycznych miast na Podlasiu

Aleksander Owerczuk¹

¹Pracowania Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, Wydział Architektury, Politechnika Białostocka

© 2016 Budownictwo i Architektura. Publikacja na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 (CC BY-NC-SA 4.0)

Cytowanie: Budownictwo i Architektura, 17(1) (2018) 049-054, ISSN 1899-0665, DOI: 10.24358/Bud-Arch_18_171_06

Streszczenie:

Miasta ulegają ciągłym przeobrażeniom. Nowy kształt urbanistyczny i nowa zabudowa wkraczają do dzielnic historycznych miast. Zachowana zabytkowa architektura przeważnie nie zawiera spektakularnych obiektów. Natomiast jako całość jest cennym świadkiem epoki. W miasteczkach nierzadko ważną rolę odgrywa zabudowa drewniana, chociaż przeważnie zachowana w szczątkowym stanie. Na Podlasiu duże nasycenie zabudową drewnianą było charakterystyczne dla małych miast. Jednym z nich jest Bielsk Podlaski. Na jego przykładzie zostanie omówiony problem zmiany dawnego charakteru miasta, którego ważnym elementem była architektura drewniana.

Słowa kluczowe:

zabytek, architektura drewniana, miejska architektura drewniana

Historic wooden architecture as an element of preserving the values of historical towns in Podlasie

Abstract:

Cities are constantly changing. The new urban shape and new buildings are entering the districts of historical towns. The preserved historic architecture usually does not contain spectacular objects. However, as a whole, he is a valuable witness of the era. In towns, wooden buildings often play an important role. Often preserved in residual condition. In Podlasie, high saturation with wooden buildings was characteristic of small towns. One of them is Bielsk Podlaski. His example will discuss the problem of changing the old character of the town. Its important element was wooden architecture.

Keywords:

monument, wooden architecture, urban wooden architecture

Literatura / References:

[1] Max Dvořák M. Katechizm opieki nad zabytkami, [w:] Zabytek i historia. (wybór i wstęp: Piotr Kosiewski, Jarosław Krawczyk), Oficyna Wydawnicza „Mówią wieki”, Warszawa 2007.
[2] Danuta Kłosek-Kozłowska D. Ochrona wartości kulturowych miast a urbanistyka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2007, s. 58.
[3] Rymaszewski B. O przetrwanie dawnych miast. Arkady, Warszawa 1984.
[4] Zieleniewski J. Powstanie i rozwój układu przestrzennego Bielska Podlaskiego w XIV-XVIII wieku. [w:] Studia Podlaskie. t. 1, Białystok 1990.
[5] Czarkowski L. Powiat bielski w guberni grodzieńskiej. Zarys ludoznawczy, [Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie, 1907 r.], [w:] Bielsk Podlaski. Studia i materiały do dziejów miasta. Towarzystwo Przyjaciół Bielska Podlaskiego, Bielsk Podlaski 1999.
[6] Narolewska E. Ratusz w Bielsku Podlaskim – dzieje, przeobrażenia i konserwacja. [w:] Biuletyn Konserwatorski. Wojewódzki Oddział PSOZ w Białymstoku, Białystok 1997.
[7] Sosna G., Fionik D. Dzieje cerkwi w Bielsku Podlaskim. Białoruskie Towarzystwo Historyczne, Białystok 1995.
[8] Bielsk Podlaski. Studium historyczno-urbanistyczne do planu zagospodarowania przestrzennego miasta opracowane na zlecenie Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku. Wydział Kultury i sztuki, Wojewódzki Konserwator Zabytków, Warszawa 1975.
[9] Kosieradzki H. Bielsk Podlaski. Dzieje miasta, Wydawca: Miejska Rada Narodowa, Bielsk Podlaski 1987.
[10] Mazuruk K., Fionik D. Bielsk Podlaski. Miasto pogranicza. Otrhdruk, Białystok 2004.
[11] Rybka A., Kozłowska K. Zmieniający się kontekst – przyjaciel czy wróg – oblicza teraźniejszości architektury drewnianej, [w:] Architektura drewniana. Tradycja, dziedzictwo, współczesność, przyszłość. (red.: Cielątkowska R., Jankowska-Wojtowicz D.), Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2014.
[12] Bogdanowski J. Miasteczko i wieś a krajobrazowo-architektoniczna metoda rewaloryzacji, [w:] Wieś i miasteczko u progu zagłady. Materiały Konferencji Naukowej Stowarzyszenia Historyków sztuki Wojnowice, marzec 1988, PWN, Warszawa 1991.