Kożuchów – historyczne miasto z przyszłością
© 2018 Budownictwo i Architektura. Publikacja na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 (CC BY-NC-SA 4.0)
Cytowanie: Budownictwo i Architektura, 17(2) (2018) 065-080, ISSN 1899-0665, DOI: 10.24358/Bud-Arch_18_172_06
| Historia: | Opublikowano: | 12-08-2018 |
|---|
Streszczenie:
ożuchów jest miastem wyjątkowym, nie tylko w skali województwa lubuskiego ale w skali kraju. Zachowany w bardzo dobrym stanie system obronny, składający się z dwóch pierścieni kurtyn oraz fosy, wyróżnia je spośród setek innych. Należy jednocześnie do najstarszych miast Środkowego Nadodrza. Zachowane prawie na całym obwodzie fortyfi kacje uniemożliwiły scalenie się centrum z przedmieściami. Dzięki temu zachowało się pierwotne rozplanowanie tej części miasta i jego historyczny charakter. Te walory są jednak dużym wyzwaniem dla urbanistów i architektów w pracach planistyczno-urbanistycznych. Samo stare miasto stało się miejscem węzłowym w układzie przestrzennym ożuchowa. Ponadto, w nim samym, jest wiele dodatkowych węzłowych miejsc. Są to budowle mające znaczące wartości kulturowe: zamek, ratusz, gotycki kościół, zabudowa mieszkalna. Jest to również system fortyfi kacyjny z dobrze zachowanymi kurtynami, basztami, bastejami i fosą. Historyczny układ ulic nie ułatwia komunikacji pieszej i samochodowej na Starówce. Tereny zielone kryją ogromny potencjał. Niestety jest też dużo elementów degradujących miasto: budynki gospodarcze, zaniedbane podwórka, współczesna zabudowa tzw. bloki, pawilony handlowe, niezabudowane działki i kwartały. W opracowaniu przedstawiono próbę analizy problemów oraz propozycje zmian aby zachowany został wyjątkowy charakter tego miasta a jednocześnie powstała wartość dodana wynikająca z wprowadzenia propozycji nowych rozwiązań architektonicznych i urbanistycznych.
Słowa kluczowe:
urbanistyka, architektura, układ przestrzenny, stare miasto, system obronny, rewitalizacja
Kożuchów – a historical town with a future
Abstract:
Kożuchów is a unique town, not only in the Lubusz Voivodship but also in the whole country. The well-preserved defence system, consisting of two rings of curtains and a moat, distinguishes this town from hundreds of others. It is also one of the oldest towns in the Middle Oder Region. Nearly the entire circumference of the fortifi cations has been prevented, which makes it impossible to merge the centre with the suburbs. For this reason, the original layout of this part of the town and its historical character have been preserved. However, these factors are a big challenge for urbanists and architects in terms of urban-planning. The old town has become a central point in the spatial layout of Kożuchów. Moreover, there are a number of additional important objects such as buildings of signifi cant cultural value: the castle, the town hall, the gothic church and the residential buildings as well as the fortifi cation system with the well-preserved curtains, bastion, fortifi ed towers and moat. The historical layout of the streets makes walking and driving diffi cult in the Old Town. The green areas have enormous potential. Unfortunately, there are also a number of elements spoiling the look of the town: the business buildings, the neglected yard, the modern buildings – so called blocks of fl ats, the commercial pavilions, the undeveloped plots and quarters. The paper presents an attempt to analyse the problems and to provide suggestions for changes so as to preserve the unique character of the town and, at the same time, to add value resulting from the introduction of new architectural and urban-planning ideas.
Keywords:
urbanism, architecture, spatial layout, old town, defence system, revitalisation
Literatura / References:
[1] Kowalski S., Muszyński J. Kożuchów. Zarys historii. Kożuchów 1995.
[2] Kowalski S. Zabytki architektury województwa lubuskiego, Zielona Góra 2010.
[3] Kożuchów. Zarys dziejów. Andrzejewski T. (red.), Kożuchów 2003.
[4] Szukiełowicz Z., Andrzejewski T. Mury obronne Kożuchowa w świetle nowych ustaleń, w: Budownictwo obronne Środkowego Nadodrza. Nowa Sól 2003.
[5] Andrzejewski T., Miejscowości powiatu nowosolskiego. Rys historyczny. Nowa Sól 2004.