Korytarze rekreacji pieszej i rowerowej jako środek kształtowania nowych przestrzeni publicznych Rzeszowa
© 2016 Budownictwo i Architektura. Publikacja na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 (CC BY-NC-SA 4.0)
Cytowanie: Budownictwo i Architektura, 17(3) (2018) 015-027, ISSN 1899-0665, DOI: 10.24358/Bud-Arch_18_173_02
| Historia: | Opublikowano: | 10-12-2018 |
|---|
Streszczenie:
Tematyka opracowania dotyczy zagadnień selekcji fragmentów struktury miejskiej istotnych dla historii i tradycji Rzeszowa oraz integracji miejsc mniej eksponowanych z obszarem intensywnie eksploatowanej przestrzeni publicznej, w celu wzmocnienia wśród mieszkańców ich poczucia utożsamienia się z miastem. Charakterystycznymi zmianami struktury przestrzennej Rzeszowa są jej rozrost oraz osłabienie zwartości przestrzeni publicznej na historycznym obszarze miasta. Problemem staje się znaczne natężenie ruchu samochodowego. Zanik funkcji publicznych w obrębie centrum jest spowodowany m.in. dostępnością dla samochodów większości ulic w tym obszarze. Jedyną enklawą ruchu wyłącznie pieszego i rowerowego jest strefa obejmująca Rynek, ulice Kościuszki i 3 Maja oraz fragmenty ulic Mickiewicza i Grunwaldzkiej. Drugą taką strefą są tereny rekreacyjne nad rzeką Wisłok. Oba obszary cieszą się popularnością wśród społeczności Rzeszowa, lecz w opinii autorów, nie zaspokajają potrzeb. W pracy przedstawiano pomysł połączenia obu obszarów oraz włączenia do strefy ruchu pieszego i rowerowego innych, aktualnie odseparo-wanych, terenów o historycznym rodowodzie, w tym parków. Istotnym elementem koncepcji są bezkolizyjne skrzyżowania wytyczonych tras z arteriami ruchu samochodowego, z zastosowaniem przejść podziemnych, które dzięki konfiguracji terenu dostępne byłyby za pomocą pochylni, a ich przestrzenie doświetlone światłem słonecznym i dostępne wizualnie z zewnątrz. Proponowane rozwiązania wzmacniają istniejącą infrastrukturę eliminując bariery psychologiczne i funkcjonalne.
Słowa kluczowe:
Rzeszów, przestrzeń publiczna, tożsamość miejska, krajobraz kulturowy
Recreational corridors for pedestrian and cyclists as the means of formation of identity of Rzeszów residents
Abstract:
The subject of the paper deals with issues of selection of fragments of urban structure important for the Rzeszów history and tradition and integration of less exposed areas with the area of intensively exploited public space, in order to strengthen the identity of the inhabitants of the city. Characteristic changes in the spatial structure of Rzeszów are the proliferation of public space and its weakening in the historic area of the city, caused by the cutting of streets with significant traffic volume. The lack of public functions within the center is also conditioned by the accessibility for cars of most of the streets in this area. The only enclave of pedestrian and bicycle traffic is the Market Square, Kosciuszko and May 3 streets and parts of Mickiewicz and Grunwaldzka streets. The second zone is the recreation area on the river Wisłok. Both areas are popular among the Rzeszow community, but according to the authors, their capacity does not meet the needs. The paper presents the idea of combining both areas and incorporating into the homogeneous zone of pedestrian and bicycle traffic other, currently separated, areas specific by historical pedigree, including parks. An essential element of the concept are the non-collision crossings of designed roads with the car arterias, with the aid of underground passages, which thanks to the terrain configuration would be accessible by ramps, and their spaces, sunlit and visually visible externally, would not constitute a psychological barrier. Other proposed actions are the elimination or restriction of movement of cars, or the possibility of parking on some streets, correction of tree stand in order to exposition of architectural dominants, etc.
Keywords:
Rzeszów, public space, urban identity, cultural landscape
Literatura / References:
[1] Nowa Karta Ateńska 2003 – wizja miast XXI wieku. Towarzystwo Urbanistów Polskich 2003.
[2] Problematyka ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków w studiach uwarunkowań i kierunków zagospoda-rowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Poradnik dla planistów i samorządów lokalnych (red. J. Welc-Jędrzejewska), Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2011.
[3] Gehl J. Życie między budynkami. Użytkowanie przestrzeni publicznych. Wydawnictwo RAM, Kraków 2013
[4] Lorens P. Definiowanie współczesnej przestrzeni publicznej. [w:] Problemy kształtowania przestrzeni publicznych (red. P. Lorens, J. Martyniuk-Pęczek), Wydawnictwo Urbanista, Gdańsk 2010, str. 6-20.
[5] Ferenc T. Rzeszowska droga rozwoju – od drewnianych ulic do stolicy innowacji. Wykład z okazji przyznania tytułu doktora honoris causa Politechniki Rzeszowskiej wygłoszony w dniu 19 maja 2017 roku.
[6] Piekarski M., Prokopska A., Gotkowska E., Prokop A. Koncepcja integracji Ogrodu Miejskiego w Rzeszowie z przestrzenią publiczną Starego Miasta. Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury 64(3/II) (2017) 257-272.
[7] Gehl J. Miasta dla ludzi. Wydawnictwo RAM, Kraków 2014.
[8] Ochrona pieszych. Podręcznik dla organizatorów ruchu pieszego. (red. K. Jamroz), Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Gdańsk, Kraków, Warszawa 2014.
[9] Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny podlegać obiekty inżynierskie i ich usytuowanie. Dz.U.2000.63.735.
[10] Poradnik – organizacja przestrzeni ulic w obszarach śródmiejskich. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa 2013.
[11] Dostępna przestrzeń publiczna. Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego, Kraków 2009.
[12] Projektowanie i adaptacja przestrzeni publicznej do potrzeb osób niewidomych i słabowidzących – zalecenia i przepisy. Polski Związek Niewidomych, Warszawa 2016.
[13] Prokopska A. Zastosowanie metody analizy morfologicznej w projektowaniu architektonicznym na przykładzie twórczości Le Corbusiera. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 1997.
[14] Prokopska A. Projektowanie architektoniczne. Procesy wstępne. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2012.
[15] Prokopska A. Metodologia projektowania architektonicznego: fazy wstępne procesu architektonicznego. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2015.
[16] Prokopska A., Martyka A. Miasto jako organizm przyjazny człowiekowi. Budownictwo i Architektura 16(1) (2017) 165-174.