Twierdza Kłodzko – jako integralny element struktury miasta

Piotr Gleń1
1Samodzielna Pracownia Architektoniczna, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska

© 2016 Budownictwo i Architektura. Publikacja na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 (CC BY-NC-SA 4.0)

Cytowanie: Budownictwo i Architektura, 17(3) (2018) 081-087, ISSN 1899-0665, DOI: 10.24358/Bud-Arch_18_173_06

Historia:
Opublikowano: 10-12-2018

Streszczenie:

W niniejszym artykule przedstawione zostało znaczenie historycznego elementu w strukturze miasta jakim jest Twierdza Kłodzko. Ten górujący nad miastem obiekt militarny stanowi ważną dominantę znajdującą się w centrum Kłodzka. Autor powołując się na analizy oraz badania przeprowadzane przez niego na terenie samej Twierdzy przybliżając możliwości wykorzystania potencjału adaptacyjnego tego miejsca. Obiekt ten pełniący niegdyś znaczącą funkcje militarną powinien w dzisiejszych czasach mieć zupełnie nowe zastosowanie. Prezentując również przykłady adaptacji tego typu obiektów z kraju oraz ze świata przedstawiony został potencjał kulturowy oraz ekonomiczny dla regionu. Obiekty niespełniające swojej docelowej funkcji popadają w ruinę zatracając wartości oraz potencjał w nich ukryty. Możliwości adaptacyjne jakie posiada Twierdza Kłodzko pozwalają na wprowadzenie do niej różnego rodzaju funkcji co skutkować może wzbogaceniem jej wartości. Nadanie współczesnej funkcji w obiekcie zlokalizowanym w centrum kotliny Kłodzkiej stanowić ma element dodany, czyli efekt synergii dla miasta oraz obszaru w którym się ona znajduję. Bazując na opracowanych przez autora materiałach przedstawiony jest potencjał miejsca jako obiektu atrakcyjnego komercyjnie oraz kulturowo. Prezentując sposoby adaptacyjne zwraca się równocześnie uwagę na zagrożenia wiążące się z pozostawieniem Twierdzy działaniom niszczącym.

Słowa kluczowe:

Twierdza, Kłodzko, synergia, fortyfikacja, adaptacja


Kłodzko Fortress – as an integral element of the city structure

Abstract:

This article presents the importance of a historical element in the city structure which is the Kłodzko Fortress. This towering military building is an important dominant located in the center of Kłodzko. The author citing the analyzes and research carried out by him in the territory of the Twierdza, bringing closer the possibilities of using the adaptive potential of this place. This object, once performing a signifi cant military function, should now have a completely new application. Also presenting the examples of adaptation of this type of objects from the country and the world, the cultural and economic potential for the region has been presented. Objects that do not fulfi ll their target function fall into ruin, losing values and potential hidden in them. The adaptive possibilities of the Kłodzko Fortress allow for the introduction of various functions to it, which may result in an enrichment of its value. Giving a contemporary function in a facility located in the center of the Kłodzko valley is to have an added element, i.e. a synergy effect for the city and the area in which it is located. Based on the materials developed by the author, the potential of the place is presented as an attractive commercial and cultural object. Presenting adaptation methods, at the same time, attention is paid to the risks associated with leaving the Fortress to destructive activities.

Keywords:

Fortress, Kłodzko, synergy, fortifi cation, adaptation


Literatura / References:

[1] Gruszecki A., Specyfikacja zasobów architektury obronnej w Polsce, ich ochrony i zagospodarowania [w:] M. L. Lewicka [red.], Ochrona zabytków architektury obronnej, Giżycko 1997 r., s.19.
[2] Kartograficzne udokumentowanie zasobów budownictwa obronnego w Polsce. Połowa XVIII w.- XX w., projekt badawczy KBN nr 7T07F03610, praca zbiorowa pod kier. A. Gruszeckiego, Warszawa 2007 r.
[3] Guerquin B. Zamki Śląskie 1957.
[4] Broniewski T. Śląsk w zabytkach sztuki 1963.
[5] Triller E. Rocznik Ziemi Kłodzkiej 1958 T.III 1959.
[6] Bukal G. Niderlandyzm w sztuce polskiej 2000.
[7] Jędrysiak T., Mikos von Rohrscheidt A. Militarna turystyka kulturowa PWE, 2011.
[8] www.dawnekłodzko.pl, data odczytu: 26.03.2018.
[9] www.zamkipolskie.pl, data odczytu: 26.03.2018.
[10] Decyzja KL-V-1/61/30 z 13 maja 1960 r. dot. wpisu do rejestru zabytków.
[11] Bukal G. Twierdza kłodzka 1620-1900 [w:] Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, T. XXXI, Zesz. 3-4, Warszawa 1986.
[12] Małachowicz M. Kłodzko – Forteczny Park Kulturowy [w:] M. L. Lewicka – Cempa [red.], Nowożytne fortyfikacje śląska. Twierdze Kłodzko i Srebrna Góra, Fortyfikacja tom XII Warszawa 2000, s.58.
[13] Jarocka-Mikrut A., Gleń P. The Problems of Eastern Orthodox Church Buildings of Historical Value – Changing Uses over the Years [w] Civil And Environmental Engineering Reports 21 (2) , 2016, s. 32.
[14] Gleń P., Jarocka-Mikrut A. Adaptation of forgotten buildings the example of the ruins of the Kościelec Protestant Church in Piaski, [w] Civil And Environmental Engineering Reports 19 (4) , 2015, s. 14.