Współczesna architektura niemiecka w kontekście wybranych pism filozoficznych

Aleksander Serafin¹

¹Instytut Architektury i Urbanistyki, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Politechnika Łódzka

Cytowanie: Budownictwo i Architektura, vol. 16(4) (2017) 005-013, ISSN 1899-0665, DOI: 10.24358/Bud-Arch_17_164_01

Historia:
Opublikowano:	09-01-2018

Streszczenie:

Architektura znajduje się współcześnie pod wyraźnym wpływem filozofii. Niektóre wzory myślenia stały się inspiracją dla projektantów, inne posłużyły za usankcjonowanie już zrealizowanych obiektów architektonicznych. Tekst przedstawia zatem architektoniczny wyraz różnych nurtów widocznych w literaturze poświęconej estetyce i filozofii w ogóle. Dyskusji poddano motywy, które odnoszą się do ciągłości i tradycji oraz kwestie złożoności i różnicy. Te dwa różne ujęcia zdają się odnajdywać wspólny mianownik w pismach Martina Heideggera.

Słowa kluczowe:

architektura, filozofia, teoria, współczesność

Contemporary German architecture in the context of selected philosophical literature

Abstract:

Nowadays, philosophy clearly affects the architecture. Some of the patterns of thinking became the inspiration for designers and some others sanctioned certain ideas of the built architectural objects. The paper presents architectural expression of various trends that are evident in the literature that relates to aesthetics and philosophy at all. Both, concepts that refer to the continuity and tradition and the motives of complexity and difference are taken into discussion. The writings of Martin Heidegger seem to be a link between the two different notions.

Keywords:

architecture, philosophy, theory, contemporaneity

Literatura / References:

1. Wąs C. Zagadnienia interpretacji architektury w filozofii Jacquesa Derridy, [w:] Czytanie Derridy. (ed. Małczyński B., Włodarczyk R.). Chiazm, Wrocław 2005.
2. Bergson H. Materia i pamięć. O stosunku ciała do ducha [przeł. W. Filewicz]. Vis-a-vis / Etiuda, Kraków 2012.
3. Bergson H. Energia duchowa [przeł. K. Skorulski, P. Kostyło]. IFiS PAN, Warszawa 2004.
4. Sartre J.P. Wyobrażenie. Fenomenologiczna psychologia wyobraźni [przeł. P. Beylin]. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
5. Bator A.P. Intencjonalność sztuki. Relacje między fenomenologicznym a tomistycznym ujęciem problemu. Dyskurs 2 (2004–2005) 80–96.
6. Zaguła A. Arystotelesowskie i religijne źródła Nowego Klasycyzmu w architekturze współczesnej. Politechnika Łódzka, Łódź 2013.
7. Witruwiusz. O architekturze ksiąg dziesięć [przeł. K. Kumaniecki]. Prószyński i S-ka, Warszawa 1999.
8. Stern R.A.M. O stylu, klasycyzmie i pedagogice, [w:] Teorie i manifesty architektury współczesnej [tłum. D. Szymczak]. (ed. Jencks C., Kropf K.). Grupa Sztuka Architektury, Warszawa 2013.
9. Zieliński M. Wartości w przestrzeni architektury. Przestrzeń i Forma 22/2 (2014).
10. Husserl E. Idea fenomenologii [przeł. J. Sidorek]. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
11. Serafin A. Fenomen w architekturze: wobec dyskusji na temat architektury fenomenologicznej, [w:] Wprowadzenie do fenomenologii. Interpretacje, zastosowania, problemy. (ed. Płotka W.). IFiS PAN, Warszawa 2014.
12. Nesbitt K. Theorizing a new agenda for architecture. An anthology of architectural theory 1965–1995, Princeton Architectural Press, New York 1996.
13. Merleau-Ponty M. Fenomenologia percepcji [przeł. M. Kowalska, J. Migasiński]. Aletheia, Warszawa 2001.
14. Świtek G. Gry sztuki z architekturą. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2013.
15. Heidegger M. Budować, mieszkać, myśleć, [w:] Martin Heidegger. Budować mieszkać myśleć. Eseje wybrane. (ed. Michalski K.). Czytelnik, Warszawa 1977.
16. Zumthor P. Myślenie architekturą [przeł. A. Kożuch]. Karakter, Kraków 2010.
17. Zumthor P. Atmospheres. Architectural environments — surrounding objects [przeł. I. Galbraith]. Birkhäuser, Basel – Boston – Berlin 2006.
18. Serafin A. Współczesna architektura sakralna w Monachium — forma w cieniu tradycji fenomenologicznej. Architecturae et Artibus 4 (2015).
19. Derrida J. Ostrogi: style Nietzschego [przeł. B. Banasiak]. Officyna, Łódź 2012.
20. Nietzsche F. Niewczesne rozważania [przeł. L. Staff]. Nakład Jakóba Mortkowicza, Kraków 1912.
21. Heidegger M. Nietzsche. Tom 1 [przeł. A. Gniazdowski, P. Graczyk, W. Rymkiewicz, M. Werner, C. Wodziński]. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
22. Pichler W., Hollein H. Absolute architecture, [w:] Programs and manifestoes on 20th-century architecture [tłum. D. Szymczak]. (ed. Conrads U.). The MIT Press, Cambridge 1971.
23. Heidegger M. Bycie i czas [przeł. B. Baran]. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
24. Foucault M. Archeologia wiedzy [przeł. A. Siemek]. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1977.
25. Derrida J. O gramatologii [przeł. B. Banasiak]. Officyna, Łódź 2011.
26. Libeskind D. Przełom: przygody w życiu i architekturze [przeł. M. Zawadka]. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2008.
27. Günter Behnisch – Stuttgart, [w:] Hugo Häring w jego czasach, budowanie w naszych czasach [przeł. E. Wrońska, J. Wroński]. (ed. Otto C.). Miasto Biberach Nadburmistrz Claus W. Hoffmann, Stuttgart 1992.
28. Prix W.D., Swiczinsky H. Architecture is not accommodating, [w:] Get off of my cloud. Wolf D. Prix. Coop Himmelb(l)au. Texts 1968–2005 [przeł. L. Rosenblatt, C. Eckler]. (ed. Kandeler-Fritsch M., Kramer T.). Hatje Cantz, Stuttgart 2005.
29. Prix W.D., Architecture at the end of the twentieth century, [w:] Get off of my cloud. Wolf D. Prix. Coop Himmelb(l)au. Texts 1968–2005 [przeł. L. Rosenblatt, C. Eckler]. (ed. Kandeler-Fritsch M., Kramer T.). Hatje Cantz, Stuttgart 2005.
30. Wąs C., W stronę dekonstrukcji w architekturze. Quart 3 (2010).