Przegląd technik inwentaryzacji rury szybowej

Mateusz Jabłoński1, Wojciech Jaśkowski1
1Katedra Ochrony Terenów Górniczych Geoinformatyki i Geodezji Górniczej, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

© 2016 Budownictwo i Architektura. Publikacja na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 (CC BY-NC-SA 4.0)

Cytowanie: Budownictwo i Architektura, 15(3) (2016) 063-074, ISSN 1899-0665, DOI: 10.24358/Bud-Arch_16_153_05

Historia:
Opublikowano: 01-09-2015

Streszczenie:

Nadrzędnym celem pomiarów i obserwacji wykonywanych w szybach jest zapewnienie ich bezpiecznej pracy. Wiąże się to nie tylko z określeniem aktualnego stanu technicznego szybu, lecz również z określeniem przyczyn i źródeł powstawania zmian. Wraz z rozwojem technik laserowych i cyfrowych pojawiają się nowe możliwości prowadzenia bezpiecznej inspekcji i inwentaryzacji wyrobisk szybowych. W celu zachowania sprawności szybu wykonuje się szereg prac inwentaryzacyjnych, opisanych szczegółowo w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 i jego załączniku (nr 4) [1,2]. Artykuł przedstawia przegląd technik pomiarowych stosowanych obecnie do pomiarów deformacji rury szybowej, ze szczególnym uwzględnieniem ciągłych telemetrycznych metod pomiarowych.
Szczegółowo opisano zaprojektowany dla Kopalni Soli ‘Wieliczka’ system monitoringu wykorzystany w latach 2014 i 2015 podczas wykonywania iniekcji usztywniających i uszczelniających szyb Kościuszko. W celu uniknięcia uszkodzeń konstrukcji szybu oraz awarii krytycznych skonstruowano i zainstalowano mobilny system monitorowania stanu szybu. Wyniki jego pomiarów pozwoliły wskazywać w czasie rzeczywistym zmiany, a w razie konieczności dokonywać modyfikacji przebiegu iniekcji i w sytuacjach awaryjnych wstrzymać proces. Analiza rezultatów wykazała niewielkie deformacje obudowy szybu podczas iniekcji oraz jednoznacznie potwierdziła zalety wykonanego systemu monitoringu i nowatorskiego sposobu iniekcji wysokociśnieniowych.

Słowa kluczowe:

telemetria, rura szybowa, inwentaryzacja


The usage of telemetry measurements methods in order to determine shaft tube

Abstract:

Ensuring shaft’s safe operation is the primary aim of measurements and observations performed in mining shafts. This involves not only determining the current technical condition of the mining shaft, but also determining causes of observed changes. In order to preserve the efficiency of every shafts several inventory works have been performed, described in details in Ordinance (Regulation of the Minister of Economy from 28th of June 2002) and its appendix number 4 [1,2]. The report presents an overview of measurements techniques which are in use in order to perform shift tube’s inventory, with particular emphasis on telemetric measurement methods. As an example monitoring system designed for ‘Kościuszko’ shaft in ‘Wieliczka’ Salt Mine has been described in details. In order to prevent such situations, mobile system for monitoring the condition of the structure of the shaft was mounted and user in 2014 and 2015. Its indications allowed to define in the current time the value of deformation occurring in the shaft, and if necessary immediately modify the schedule and course of injection works. Analysis of the results shows a slight deformation of the shaft housing during the injection, and demonstrates the advantages of the monitoring system and a novel method of high-pressure injections.

Keywords:

telemetry, shaft tube, inventory


Literatura / References:

1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych, Dz.U.02.139.1169.
2. Załącznik nr 4 do Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 roku [6] „Szczegółowe zasady prowadzenia ruchu w wyrobiskach”, Dz.U.02.139.1169.
3. Szczerbowski Z., Jóźwik M. Przykłady naturalnych i górniczych uwarunkowań deformacji szybów górniczych. XXV Zimowa Szkoła Mechaniki Górotworu ‘Geotechnika i budownictwo specjalne’, Zakopane, 2002.
4. Lipecki T. Kompleksowa ocena stanu geometrycznego obiektów i urządzeń szybowych z zastosowaniem skaningu laserowego. Wydawnictwa AGH, 2013.
5. Preuss R. Automatyzacja procesu przetwarzania danych obrazowych. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji 26 (2014) 119-127.
6. Jóźwik M., Jaśkowski W. Wykorzystanie nowoczesnych technik pomiarowych do określania odkształceń rury szybowej. Niepublikowany raport wykonany dla KGHM Polska Miedź S.A., 1999.
7. Jaśkowski W. Kompleksowe wyznaczanie geometrii szybów górniczych za pomocą Modularnego Systemu Pomiarowego. Wydawnictwa AGH, 2013.
8. Bock J., Uhl O., Benecke N., Kuchenbecker R. Support of high performance operations in coal mining by use of 3d laser scanning. Camborne School of Mines IMS, Camborne School of Mines, 2009.
9. Jaśkowski W., Lipecki T., Jabłoński M. Deformacje szybu „Kościuszko” KS Wieliczka wywołane pracami uszczelniającymi obudowę szybu. Przegląd Górniczy 1(2016) 4-11.